Gençlerin en çok tercih ettiği alan: Pazarlama
Yetenek kıtlığı çeken ülkeler diye bir sıralama varmış. Ben de bilmiyordum. Öğrenmiş oldum. Diğer ülkeleri ifşa etmeyelim ama bizim ülkece bu sıralamada beşinci sırada olduğumuzu söylemeden geçmeyelim. Yani Türkiye, yetenek kıtlığında dünyada 5. sırada yer alıyor. İnsan Kaynakları yöneticilerinin yüzde 66’sı açık pozisyonlarını uygun yeteneklerle dolduramadığını belirtirken Türkiye’de Y kuşağı (1980 ile 2000 arası doğanlar) ortalama 1,5 yılda bir kez iş değiştiriyor. Nedir bu alfabenin son harfi kuşaklardan çektiğimiz desek yanlış olmayacak herhalde. Böylesi bir tabloda en iyi yetenekleri çekmek ve organizasyona dahil etmek için genç yeteneklerin hangi alana ilgili değil de belki de ilgisiz oluğunu bilmek büyük önem taşıyor.
Tüm bunları neden yazıyoruz? Türkiye’nin ve dünyanın en iyi şirketleriyle en seçkin yeteneklerini buluşturan online kariyer platformu toptalent.co, bilgi açığını kapatmak üzere Türkiye’nin önde gelen 50 üniversitesinde 4 yıllık bölümlerde okuyan veya yeni mezun olmuş 18-25 yaş arasında, 5130 genç yeteneğin dahil olduğu Türkiye temsili bir araştırma gerçekleştirdi: “Türkiye’de En Çok Çalışılmak İstenen İş Alanları”. Araştırma ilgimizi çekti. Araştırmada, en iyi yeteneklerin en çok çalışmak istedikleri alanları cinsiyet, okul, not ortalaması, okunulan bölüm gibi farklı kırılımlarla inceleyen toptalent.co, insan kaynakları departmanlarında çalışanlara oldukça faydalı bilgiler sunuyor.
Türkiye’nin önde gelen 6 üniversitesinde okuyan, mühendislik veya sosyal bilimler bölüm ayrımı olmaksızın yeteneklerin en çok çalışmak istedikleri alanlar; Pazarlama (%20), Ar-Ge (%14), Finans (%10), Mühendislik (%10) ve Satış (%7). Kadın-erkek oranlarının dağılımına bakıldığında ise İnsan Kaynakları, Kurumsal İletişim ve Reklam alanı kadınlar tarafından öncelikli çalışılmak istenen alanlar olarak öne çıkıyor. Finans, Bilgi Teknolojileri, Satış alanlarında ve Start Up şirketlerinde çalışmak konusunda erkekler kadınlardan daha istekli.
Araştırmaya göre Mühendislik okuyan yeteneklerin %66’sı çalışmak istedikleri ilk alanları Mühendislik, Ar-Ge, Üretim olarak gösteriyor. Dolayısıyla mühendislerin, mühendislik yapmak konusunda net çizgileri var. Kendi mesleğini icra etmek konusunda en çok öne çıkan bölümün mühendislik olduğunu belirten toptalent.co, mühendislerin mühendislik dışında yapmayı en çok istedikleri alanı Pazarlama (%7) olarak belirtiyor. Sosyal ve Fen Bilimleri okuyan yeteneklerin ise en çok çalışmak istedikleri alanlar; İnsan Kaynakları (%19), Pazarlama (%16), Finans (%13) ve Dış Ticaret (%8) olarak öne çıkıyor. Not ortalaması 3 üzerinde olup mühendislik okuyan yeteneklerin tercihleri Mühendislik (%29), Ar-Ge (%24), Üretim (%11) ve Tedarik Zinciri (%8) iken not ortalaması 3 üzerinde olup Sosyal ve Fen Bilimleri okuyan yeteneklerin ise tercihleri İnsan Kaynakları (%19), Pazarlama (%18) ve Finans (%12) olarak belirtiliyor.
Çok değil daha 20 yıl önce Bilişim ile ilgili pozisyonların çok popüler olduğu düşünülürse bu eğilim değişimi benim gibi bilişimcilere ilginç geliyor. Fakat yadırgamamalıyız. Çünkü bu kuşağın normalleri ile bizim kuşağın normallerinin aynı olmasını bekleyemeyiz. “Devran onların devranı” der eskiler. Biz de bunu içselleştirmeliyiz derim ben.
Sonuç olarak; şirketlerin doğru yeteneğe ulaşma konusunda yaşadığı zorlukları göz önünde bulunduran araştırma, önemli veriler sunuyor. 1980’li yıllarda çalışmak isteyenler çalışacakları şirketleri ve kurumları pek sorgulamazlardı. Önemli olan çalışmaktı. Şimdilerde ise arzı sınırlı olan yetenek için şirketlerin rekabetçi olmaları gerekiyor. Dolayısıyla şirketlerin işveren markası bilinirliğini artırması, istek yaratması ve yetenekleri harekete geçirmesi gerekirken “Şirketimi ideal çalışma yeri yapan şey nedir? Şirketimizin yetenek tanımı nedir? Yetenekler neden bizim şirketimizi seçmeliler?” gibi soruların yanıtlarını verebilmeleri gerekiyor.
(Bu yazının bir kısmı 30 Nisan 2018 tarihli Para dergisinde yayınlanmıştır.)