Google, İspanya’daki haber servisini kapattı
Avrupa ile ABD arasında her alanda devam eden rekabet savaşı Google ile yeni bir safhaya taşındı. Avrupanın ABD’yi Google özelinde zorladığı savaşın en güçlü silahı “Telif hakları”. Telif hakları yıllardır ABD’nin tüm dünya üzerindeki en güçlü hukuki silahı oysa. Şimdiyse Avrupa, İspanya üzerinden bu silahı ABD’ye karşı test ediyor. 1 Ocak 2015 tarihinde İspanya’da yürürlüğe girecek olan bu yasa tabii ki Google’ı kızdırdı. Google’da bunun üzerine bir açıklama yayınladı ve İspanya’daki haber servisinin kapatıldığını duyurdu.
İspanya’nın yeni kanunu uygulanmaya başladığında, Google, link verdiği İspanyol yayıncılara bedel ödemek zorunda kalacaktı. Google 2 yıl kadar önce Fransa ile aynı konu çerçevesinde bir anlaşma yapmış ve Fransız yayıncılara 60 milyon Euro vermeyi kabul etmişti. Benzer birer anlaşma Belçika ve Almanya ile de yapılmıştı. İspanya ile neden böyle bir anlaşmaya yanaşmadı sorusunun ise bir çok cevabı söz konusu olsada ağırlık kazan cevaplar şunlar:
1.İspanya bu 3 ülke kadar para kazandırmıyor, o nedenle vazgeçilebilir bir ülke ; (Google News sorumlusu Richard Gingras, “Google News İspanya’yı şimdilik kapatmak zorundayız” derken, Google’un arama motorundan yayınlanan haberlerden para kazanmadığını söylemiş)
2.Google para anlaşmalarının artık daha fazla ülkeye yayılmasını istemiyor. Bir yerde dur diyor ya da bir blöf yapıyor (ki Gingras’ın “şimdilik” kelimesine dikkat)
3.Ya da Google bambaşka bir konudaki testini gerçekleştiriyor. Biliyorsunuz, 28 kasımda Avrupa Parlamentosu Google’un ana işine balta vuran bir karar aldı. Bu kararla ilgili gelişmeler sürerse, Google’un en büyük para kaynağı yok olabilir (beraberinde koca bir SEO endüstrisi de).
Google’un bu süreçteki uzlaşma yaklaşımı karşılık bulamamış. Hem AB’nin hem de Google’un bu dönemde karşılıklı bir “ne olacak” dönemi sürüyor. Google’un en büyük kozu ise “kullanıcılar”. Google belki de bu kullanıcıları nasıl kullanabileceğini, İspanya üzerinden ve daha tehlikesiz bir alanda test ediyor olabilir.
İspanya’daki haber servisini kapatma gelişmesi, önemli; Avrupa ile ABD arasında 4-5 seneden bu yana alevlenen “internetten kim, ne kadar para kazanacak” kavgası var. ABD internet konusundaki öncülüğünün faydasını, bu alandaki büyük firmalarla görüyor.
Bu firmalar Avrupa pazarında yoğun kullanılan, en çok parasını bu nedenle Avrupa’dan kazanan firmalar ama vergi ödememek konusunda ısrarlılar.
Bir yandan da Avrupa’lı telekom operatörlerinin “Bizim yaptığımız genişbant yatırımları, ABD’li OTT firmaların para kazanmasına yarıyor.” şikayetleri var.
Bunlar birleştirilince, Avrupa’nın internet konusundaki dengesiz para kazanmaya karşı çözüm yolları aradığı görülüyor.
Bu kavga daha çok sürecek gibi görünüyor.
(Bu yazının bir kısmı 21 Aralık 2014 tarihli Para dergisinde yayınlanmıştır.)