E-imza nedir ne değildir?
Yine en sık karşılaştığım sorulardan biridir e-imza. Bu konuyla ilgili olarak arama motorlarında kelimeyi aratırsanız oldukça fazla ve doyurucu bilgiye ulaşabiliyorsunuz. Fakat biz yine de burada konuyu özetlemeye çalışalım.
E-imza nedir? Resmi tanımını 5070 sayılı Elektronik İmza Kanunu’nda yer alan şekliyle şöyle yapabiliriz. Elektronik imza; başka bir elektronik veriye eklenen veya elektronik veriyle mantıksal bağlantısı bulunan ve kimlik doğrulama amacıyla kullanılan elektronik veriyi tanımlar. Elektronik imza; bir bilginin üçüncü tarafların erişimine kapalı bir ortamda, bütünlüğü bozulmadan (bilgiyi ileten tarafın oluşturduğu orijinal haliyle) ve tarafların kimlikleri doğrulanarak iletildiğini elektronik veya benzeri araçlarla garanti eden harf, karakter veya sembollerden oluşur.
Elektronik imza’nın yaptırım gücü 5070 Sayılı Kanunla birlikte çok daha açık bir şekilde ortaya konmuştur. Buna göre, yetkilendirilmiş elektronik sertifika hizmet sağlayıcıların verdiği nitelikli elektronik sertifikalara dayanan güvenli elektronik imzalar, elle atılan imzalarla aynı hukuki sonucu doğurmaktadır. Elektronik işlemlere ispat hukuku açısından bağlanan bu sonuçla birlikte, kağıt ortamında yürütülen sayısız işlemin güvenli bir biçimde elektronik ortama alınması, hem hukuki hem de teknik bakımdan olanaklı hale gelmiştir.
Artık başta kamu kuruluşları olmak üzere bankaların da elektronik imzalı uygulamalarını hayata geçirdiğini görüyoruz. Kâğıt ortamındaki hantal, zahmetli ve maliyetli geleneksel yöntemler yerine elektronik ortamın ve İnternetin sağladığı avantajları tercih eden pek çok kişi ve kurum, ister istemez elektronik imza uygulamalarının sürekli kullanıcısı haline geldi.
E-imzayı nereden alabiliriz?
Bu konuda öne çıkan iki firma var zaten. Birisi E-Güven diğeri ise Türktrust. Bunlardan herhangi birine baş vurarak istenen evrakları tamamlayıp işlemlerinizi yaptırarak e-imzanızı alabilirsiniz. Türktrust’ın teknik alt yapısı ile hizmet veren sahiplen.com sitesinden de herhangi bir yere gitmeden başvurunuzu yapabilirsiniz. Türktrust Satış Yöneticisi Barış Ciner konuyla ilgili olarak şunları söyledi: “Türktrust olarak, yarım günde e-imza üretimi (ekspres imza) ve teslimatı yapabilecek bir yapıyı oluşturduk ve bu konuda sektördeki en yenilikçi ve özgün firma olma özelliğimizi devam ettiriyoruz. Ülkemizde elektronik imza teknolojilerinin son dönemde hızla yaygınlaşmaya başladığı göz önüne alındığında, e-imza sektörü ve uygulamaları hakkında yaşanan başlıca sorunları aşabilmek için regulasyondan kaynaklı sorunların giderilmesi ve Kamunun daha fazla teşvik edilmesi gerekmektedir. Bu konuda ülke çapında e-Dönüşüm projeleri açısından gelinen noktayı daha ileriye taşırsak, dünya çapında da bilgi teknolojileri açısından Türkiye’yi örnek alınacak bir konuma getirebiliriz.”
E-imzayı nerelerde kullanabiliriz?
Elektronik imza, şekil şartı gereken durumlar (evlilik, vasiyetname gibi) ve teminat sözleşmeleri dışındaki her alanda kullanılmaktadır. Elektronik imza’nın başlıca kullanım alanları arasında Sanayi Bakanlığı’nın Garanti Belgesi, Satış Sonrası Hizmet Yeterlilik Belgesi ve Muafiyet Belgesi başvuruları, Dış Ticaret Müsteşarlığı’nın (DTM) Dahilde İşleme İzin Belgesi (DİR) işlemleri ve Turquality Uygulaması, Gümrük Müsteşarlığı’nın Özet Beyan ve Detay Beyan uygulamaları, Adalet Bakanlığı’nın Ulusal Yargı Ağı Projesi (UYAP), Türk Patent Enstitüsü’nün Marka ve Patent başvuruları, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’nun (EPDK) petrol piyasası bilgi sistemine giriş ve beyan imza işlemleri, Sermaye Piyasası Kurulu’nun (SPK) bağımsız denetim kuruluşlarınca düzenlenen bağımsız denetim raporlarının elektronik ortamda hazırlanarak imzalanması, TÜBİTAK-TEYDEB Proje başvuruları, doğalgaz projelerinin elektronik ortamda gönderilme işlemleri, Çevre ve Orman Bakanlığı’nın e-Çevre İzinleri Projesi, Merkezi Kayıt Kurumu’nun Bilgi Güvenliği ve Sertifika Hizmetleri Uygulama Projesi, Serbest Bölgeler’deki gümrükleme işlemleri, Mali Suçları Araştırma Kurulu’nun (MASAK) şüpheli işlem bildirimleri ile banka havale, yatırım işlemleri ve eft talimatlarının e-imza ile gönderilmesi uygulamaları sayılabilir.
Ayrıca kendinize özgü bir eseriniz varsa (şiir, roman, resim vb.) ve bunu masrafları ve zaman kaybı yüzünden notere gidip onaylatamıyorsanız e-imzanızı kullanarak ürün üzerindeki sahipliğinizi resmileştirebilirsiniz.
(Bu yazının bir kısmı 18 Temmuz 2010 tarihli Para dergisinde yayınlanmıştır.)