Grev “mücbir sebep” olur mu?

Geçen hafta gündemin yoğunluğundan dolayı unutulan Türk Telekom grevine dikkat çeken yazımdan sonra ilginç bir olay yaşadım. Pazar günü akşama doğru ev telefonum kesildi. Ahizeyi kaldırdığımda ne çevir sesi var, ne de başka bir ses. Evin içindeki bağlantılarda bir şey var mı diye kontrol ettim. Maalesef bir problem bulamadım. Yazdıklarımla bu olayı ilişkilendiriyor değilim. Fakat yazdıklarımın başıma gelmesi ise gerçekten ilginç bir deneyim oldu. Bu arada belirteyim. Gittim telefonu çalışan bir arkadaşımın telefonundan arıza kaydı verdim. Fakat bu yazınının yazıldığı gün itibariyle arıza kaydım beş günü doldurmuş bulunuyor. Ahizemde hala ses yok.

Ben bu durumda ne yapabilirim? Türk Telekom bana verdiği hizmeti aksattığı için ona dava açabilir miyim diye bir düşünce aklımdan geçince hemen araştırdım. Sonuç yine hüsran. Çünkü Türk Telekom ile hizmet alan taraflar arasında imzalanan sözleşmede grev ve lokavt “mücbir sebep” olarak yer alıyor. Mücbir sebebi kısaca “Meydana gelmesini insanların engelleyemeyeceği olaylar” olarak tanımlayabiliriz. Yani sel, deprem vb. gibi doğal afetler mücbir sebep olarak kabul ediliyor. Grevin meydana gelmesini yetkililer engelleyemedi anladığımız kadarıyla. Yani grev bir doğa olayı.

Türk Telekom’dan hizmet almak için başvuran herkesin önüne konan sözleşmede yer alan mücbir sebep maddesini maalesef değiştirtemiyorsunuz. Çünkü Türk Telekom Tekel konumunu koruyor. Önünüze koyduğu matbuu sözleşmeyi imzalamazsanız hizmet alamıyorsunuz. Sözleşmeyi önünüze koyan memurun maddeler üzerinde pazarlık yetkisi yok. Türk Telekom’un hukukçuları tarafından hazırlandığı için değişiklik istediğinizde bir sürü resmi yazışma yapmanız gerekiyor. Benden söylemesi bu yazışmaların sonunda istediğiniz değişikliklerin yapılacağı konusunda çok umutlu olmayın.

Grev ne zaman biter diye baktığımızda gördüğümüz manzara iki hafta içinde sonuçlanacağı yönünde. Haber-İş Genel Başkanı Ali Akcan, işverenden resmi olarak gelen bir toplantı talebinin ise olmadığını belirterek, Türk Telekom’un yeniden masaya oturmak için Haber-İş’in, grevdeki işçilere maaş ödemesini beklediğini iddia etti. Akcan, “Telekom, maaş ödeyip ödeyemediğimize bakacak. Telekom’da maaşlar ödenmezse grevde çözülme olur beklentisi var” dedi.15 Kasım’da işçilerin maaşlarını ödeyeceklerini ifade eden Akcan, ödemede hiçbir sıkıntının olmadığını vurguladı.

Şayet sendika maaşları öderde grev devam ediyor olursa bu sefer Türk Telekom zora girmeye başlayacak. Çünkü hizmet verdiği taraflarla imzaladığı sözleşmede yer alan maddelere göre alacakları ile ilgili olarak gerekli tahakkukları gerçekleştiremeyecek. Dolayısı ile Türk Telekom’un doğal olarak gelir kalemi hızla sıfıra doğru inmeye başlayacak.

Görünen o ki taraflar restleşmeyi sürdürüyor. Kritik tarih 15 Kasım. 15 Kasım’dan sonra grev problemi her an çözülebilir görülüyor.

(Bu yazının bir kısmı 11 Kasım 2007 tarihli Para dergisinde yayınlanmıştır.)