Site kapatmaların kısa tarihi
Malumunuz internet sitelerinin kapatılıp açılması vaka-i adiyeden oldu. Ne kadar çok yazdıksa o kadar çok da her platformda dile getirdik. İnternet sitelerini komple kapatma ile bir yere varılmaz diye. Uygun çözümler geliştirilmeli demiş hatta bazı çözüm önerileri sunmuştuk. Biz yine de umudumuzu yitirmeyelim. Yalnız şunu hemen belirtmek istiyorum. Site kapatmanın anlamı o siteye erişimin durdurulmasıdır. Yoksa sitenin fişinin çekilmesi veya sunucularının formatlanması değildir. Dolayısı ile yazımızdaki kapatma kelimesini anlam olarak “siteye erişimin durdurulması” şeklinde değerlendirmeniz doğru olacaktır.
Siteler bu kadar sık kapatılıp açılınca bu iş ilk nasıl başladı diye merak ettik. Araştırınca karşımıza Müyap çıktı. İsmine bakınca Müzik Yapımcıları Derneği’nin kısaltması gibi görünse de hiç ilgisi yok. Asıl ismi Mü-yap Bağlantılı Hak Sahibi Fonogram Yapımcıları Meslek Birliği. Abartmıyorum tüzüklerinde aynen böyle yazıyor.
Site kapatmaların tarihine bakınca 2005 yılının Haziran ayını Milat kabul edebiliriz. Çünkü bu tarihten itibaren “Müyap Kapatmaları” diye isimlendirebileceğimiz dönem başladı. 2005 Haziran’ından önceye baktığımızda akıllarda iz bırakan üç olayla karşılaşıyoruz. Bunlardan ilki; kullanıcılardan birinin üst düzey bir devlet yetkilisine yaptığı hakaretten dolayı hosting firmasına açılan dava. İkincisi; Süperonline’ın forum yöneticisi Çoşkun Ak’a verilen 40 aylık hapis cezası. Dört kelime yüzünden açılan dava bir hayli gürültü koparmıştı. Gerçi sonradan olay tatlıya bağlanmış ve Ak hapis cezasından kurtulmuştu. Üçüncü olay ise 2004 Aralık ayında Ekşisözlük’ün başına gelmiş fakat Ekşisözlük’ün yöneticileri problem olan başlıkları siteden kaldırarak olayın uzamasını engellemişlerdi.
2005 Haziran ayından itibaren sahneye çıkan Müyap 150’ye yakın siteyi kapattırıyordu. O dönemde site kapatmaları sadece Türk Telekom üzerinden yapılıyordu. Türk Telekom 2005 yılında tam 153 siteyi kapatmış.
2006, site kapatmaları tarihinde rekorların kırıldığı yıl oldu. Tam 886 site kapatıldı. Bu dönem tabii ki Müyap kapatmaları yine hatırı sayılır bir adede ulaşmıştı. Fakat akıllarda kalan Ekşisözlük’ün ilk defa kapatılmasıydı. Üstelik o dönemki Türkiye’nin internet alt yapısından dolayı Ekşisözlük yöneticileri üç ay sonra fark ettiler. Diğer bir akılda kalan olay ise yılsonuna doğru yoğun olarak yapılan çocuk pornosu operasyonları idi. Çocuk pornosu içeren sitelere ve site sahiplerine Polis tarafından birçok operasyon yapıldı. O dönem medyanın da bu konunun üzerine gitmesi politikacıların eline yeni bir malzeme verdi ve meşhur 5651 sayılı kanunun temelleri atıldı.
2007 yılının site kapatma sayısı ise 549 olarak veriliyor. Bu yılın dikkat çeken olayları ise YouTube’un popüler hale gelmesi dolayısı ile Atatürk’e hakaret eden içeriklerin oluşması. Bunun sonucu olarak da YouTube ve benzeri çeşitli paylaşım sitelerinin kapatılması. Ayrıca 5651 sayılı kanunun yürürlüğe girmesi ile kapatmaların yeni bir boyuta taşınması.
2008 yılında ise bu yeni boyutun ne olduğunun somut olarak görüyoruz. Şöyle ki; kapatmalar ikiye ayrılıyor. 5651 kapsamındaki kapatmalar ve 5651 dışı kapatmalar. 5651 kapsamındaki kapatmaların rakamlarına bakınca karşımıza şöyle bir sonuç çıkıyor. Şimdiye kadar 321 kapatma gerçekleştirilirken, 380 tane dosyada sitelerle yapılan karşılıklı görüşmelerle çözülmüş. 5651 dışında ise 102 site doğrudan mahkemeden giden karar ile kapatılmış. Yılsonuna bu rakamlar ne olur bekleyip göreceğiz. Kapatma konusunun nasıl bir seyir izleyeceğini de hep birlikte takip edeceğiz.
(Bu yazının bir kısmı 25 Mayıs 2008 tarihli Para dergisinde yayınlanmıştır.)